Jako coachowie jesteśmy przyzwyczajenie do tego, że zadajemy pytania naszym klientom. Dzięki nim mogą oni zobaczyć więcej, a potem działać inaczej. Ale to nie jest jedyny sposób pracy. I nie jest to sposób najbardziej efektywny. Dlatego tematem dzisiejszego posta będą niekonwersacyjne metody pracy.
Czym są niekonwersacyjne metody pracy?
Myśląc o niekonwersacyjnych metodach pracy mam na myśli wszystkie te sposoby pracy, które odchodzą od typowego dla coachingu zadawania pytań, a zapraszają klienta do pracy z obrazem, ruchem, przestrzenią, ciałem, metaforą, itp. Nie znaczy to oczywiście, że coach przestaje zadawać pytania, nadal je wykorzystuje. Ale wglądy, które się pojawiają nie są efektem sekwencji pytań zadanych przez coacha. Ta metoda pracy ma bardzo linearny charakter. Coach pyta, klient odpowiada. Coach zadaje kolejne pytanie. Ze względu na ograniczoną pojemność pamięci krótkotrwałej, klient pamięta tylko to, co odpowiedział chwile wcześniej. Trudniej jest łączyć różne wątki, które pojawiały się na różnych etapach sesji lub procesu.
Wykorzystanie obrazów, symboli, metafor, przestrzeni, ruchu, emocji, dźwięków, zapachów uruchamia inne obszary w mózgu klienta. Już to powoduje, że klient uzyskuje dostęp do nowych, innych informacji.
Jakie niekonwersacyjne metody pracy wykorzystujemy w coachingu?
Poniżej przedstawiam przykładowe metody pracy wykorzystywane w coachingu.
Praca z kartami coachingowymi
Coach zaprasza klienta do pracy z obrazem. Klient zamiast opowiadać o tym, co jest istotą jego wyzwania, szuka metaforycznej karty, która dobrze zobrazuje to wyzwanie. W trakcie sesji możemy wprowadzać dodatkowe karty. Mogą one symbolizować trudności albo potencjalne rozwiązania. Na rynku jest dostępnych wiele kart coachingowych. Opisy niektórych z nich możesz znaleźć tutaj.
Praca ze zdjęciami
W tym przypadku, podobnie jak w pracy z gotowymi zestawami kart coachingowych, pracujemy z obrazem. Tym razem jednak wykorzystujemy zdjęcia zrobione przez klienta. To mogą być zdjęcia z przeszłości lub aktualne zdjęcia zrobione przez klienta w nawiązaniu do wyzwania, z którym on się zmaga.
Praca z przestrzenią
Coach zaprasza klienta do poszukiwania w przestrzeni fizycznej miejsc, które „coś wiedzą na temat wyzwania”. Eksplorujemy te miejsca z klientem. Pytamy o pojawiające się w nich emocje, myśli, odczucia w ciele. Innym przykładem wykorzystania przestrzeni jest rozkładanie na podłodze lub stole karteczek ze skojarzeniami związanymi z trudnością, z którą zmaga się klient. Dzięki temu może on zobaczyć wzajemne powiązania między różnymi elementami rzeczywistości.
Praca z figurkami
Coach zaprasza klienta, aby z zestawu przygotowanych figurek wybrał takie, które kojarzą mu się z osobami z jego otoczenia – np. członkami rodziny, współpracownikami. Wykorzystujemy do tego figurki Playmobil, Lego czy zabawki – postacie osób lub zwierząt. Klient te figurki może ustawiać tak, aby ustawienie pokazywało relacje między wybranymi osobami. Może on wprowadzać zmiany w ustawieniach, eksperymentować z dostawianiem lub usuwaniem osób i sprawdzać, co się zmienia.
Ustawienia systemowe
Podobnie, jak w przypadku pracy z figurkami, klient ustawia reprezentantów ważnych dla siebie osób lub abstrakcyjnych pojęć (np. trudność, przyszłość, cel, gniew, itp.) w przestrzeni. Reprezentantami mogą być kamyki, guziki, przedmioty znajdujące się w pomieszczeniu, w którym znajduje się klienta. W sesjach coachingu grupowego reprezentantami mogą być inni uczestnicy sesji.
Rysowanie i malowanie
Coach zaprasza klienta do pracy z wykorzystaniem farb, kredek, mazaków. Klienci tworzą obrazy symbolizujące ich wyzwanie, aktualną rzeczywistość i potencjalne rozwiązania.
Drama i odgrywanie ról
Techniki wykorzystywane w coachingu grupowym. Coach zaprasza klienta do inscenizowania sytuacji, z którą się zmaga. Dzięki wykorzystaniu innych osób mamy dostęp do dodatkowy informacji. Mamy tutaj przestrzeń do eksperymentowania, wprowadzania zmian w odgrywanych sytuacjach.
To są tylko niektóre z metod pracy. Możemy wykorzystywać muzykę, taniec, plastelinę lub glinę, piasek, klocki Lego lub Duplo.
Jak pracować z niekonwersacyjnymi metodami pracy?
Nie każdy klient jest gotowy, aby wyjść poza tradycyjny konwersacyjny model pracy. Pamiętajmy o kilku zasadach.
- Wprowadzając nową formę pracy, dokładnie powiedz, dlaczego tę właśnie formę pracy proponujesz. Opisz, jak będzie wyglądała taka pracy. Na końcu zapytaj klienta, co on na to.
- Zostawiaj klientowi, jak najwięcej przestrzeni na pracę. Im mniej jest ciebie, tym lepiej. Uważnie obserwuj zmiany w kliencie. To, że on nic nie mówi, nie znaczy, że nie pracuje.
- Na zakończenie pytaj klient o wnioski dotyczące jego wyzwania i to, czego się uczy o sobie, dzięki temu doświadczeniu.
A Ty masz jakieś ulubione niekonwersacyjne metody pracy?
Podziel się swoimi doświadczeniami.
Jeśli masz jakieś pytania, pytaj.
Jeśli chcesz w większym stopniu korzystać z niekonwersacyjnych metod pracy coachingowej, dołącz do naszego Studium Coachingu Systemowego.